เตรียมตัว! NOAA เตือนให้เฝ้าระวัง พายุแม่เหล็กโลกระดับรุนแรง G4 ที่อาจเพิ่มความรุนแรงไปจนถึง G5 ข่าวนี้คนไทยต้องเตรียมตัวหรือไม่?
เฝ้าระวังพายุแม่เหล็กโลกระดับรุนแรง G4 ประเทศไทยได้รับผลกระทบน้อย
10 ตุลาคม 2024, สมาคมดาราศาสตร์ไทย ได้มีการแจ้งข่าวว่า NOAA (สำนักงานบริหารมหาสมุทรและบรรยากาศแห่งชาติของสหรัฐฯ) ได้ออกประกาศเฝ้าระวังพายุแม่เหล็กโลกระดับรุนแรง G4 และระบุว่ามีโอกาส 25% ที่จะทวีความรุนแรงไปถึงระดับ G5 ซึ่งเป็นระดับสูงสุด
พายุแม่เหล็กโลก หรือพายุภูมิเหนือโลก (Geomagnetic Storm) เกิดจากกิจกรรมบนดวงอาทิตย์ เช่น การปล่อยมวลโคโรนา (CME) ซึ่งส่งอนุภาคพลังงานสูงมายังโลก และส่งผลต่อสนามแม่เหล็กโลก
พายุแม่เหล็กโลกถูกจัดระดับความรุนแรงตามมาตราส่วนของ NOAA ตั้งแต่ G1 ถึง G5 โดยแบ่งตามผลกระทบที่เกิดขึ้นกับระบบต่าง ๆ บนโลก ดังนี้
1. G1 (Minor) – ระดับเล็กน้อย
- ผลกระทบต่อระบบไฟฟ้า: ไม่มีผลกระทบใหญ่ อาจมีการสั่นสะเทือนเล็กน้อยในระบบไฟฟ้า
- ผลกระทบต่อดาวเทียม: อาจมีผลเล็กน้อยต่อดาวเทียมบางชนิด
- แสงออโรรา: อาจเห็นได้ใกล้กับขั้วโลก
2. G2 (Moderate) – ระดับปานกลาง
- ผลกระทบต่อระบบไฟฟ้า: อาจเกิดความผันผวนของระบบไฟฟ้าในบางพื้นที่ โดยเฉพาะในละติจูดสูง
- ผลกระทบต่อดาวเทียมและระบบการนำทาง (GPS): อาจทำให้ระบบดาวเทียมและการนำทางทำงานผิดปกติเป็นช่วงๆ
3. G3 (Strong) – ระดับรุนแรง
- ผลกระทบต่อระบบไฟฟ้า: อาจมีปัญหากับระบบไฟฟ้าในพื้นที่กว้างขวางขึ้น
- ผลกระทบต่อดาวเทียม: ดาวเทียมอาจถูกรบกวนอย่างรุนแรง การสื่อสารด้วยวิทยุความถี่สูงอาจล้มเหลว
- แสงออโรรา: อาจเห็นแสงออโรราในบริเวณละติจูดต่ำกว่าปกติ
4. G4 (Severe) – ระดับร้ายแรง
- ผลกระทบต่อระบบไฟฟ้า: อาจเกิดไฟดับในบางพื้นที่ ระบบไฟฟ้าอาจต้องถูกตัดการทำงานชั่วคราว
- ผลกระทบต่อดาวเทียมและระบบการนำทาง: มีโอกาสที่ระบบ GPS และดาวเทียมอื่น ๆ จะล้มเหลว
- การบิน: เส้นทางการบินอาจต้องเปลี่ยนเพราะผลกระทบต่อการสื่อสาร
- แสงออโรรา: แสงออโรราสามารถเห็นได้ในพื้นที่ละติจูดกลาง
5. G5 (Extreme) – ระดับสุดขั้ว
- ผลกระทบต่อระบบไฟฟ้า: ไฟดับในพื้นที่กว้าง ระบบไฟฟ้าและโครงสร้างพื้นฐานอื่น ๆ อาจเสียหาย
- ผลกระทบต่อดาวเทียม: การสื่อสารและการนำทางผ่านดาวเทียมมีความเสี่ยงที่จะถูกปิดการทำงานทั้งหมด
- แสงออโรรา: แสงออโรราอาจเห็นได้ในหลายพื้นที่ที่ไม่เคยเห็น เช่น ละติจูดต่ำ ๆ
พายุแม่เหล็กโลกส่งผลกระทบในประเทศไทยไหม?
ประเทศไทยไม่ได้อยู่ในโซนที่มีความเสี่ยงสูง แต่อาจเกิดการรบกวนบางอย่างในระบบนำทางและการสื่อสาร
- ระบบไฟฟ้า: แม้ว่าประเทศไทยจะตั้งอยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร ซึ่งผลกระทบจะน้อยกว่าในเขตขั้วโลก แต่ก็อาจเกิดความผันผวนเล็กน้อยในระบบไฟฟ้า โดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงของแรงดันไฟฟ้า แต่โอกาสที่ไฟดับครั้งใหญ่มีน้อย
- ระบบดาวเทียมและการสื่อสาร: บริการที่ใช้ดาวเทียม เช่น GPS และการสื่อสารผ่านดาวเทียม อาจประสบปัญหาการหยุดชะงักเป็นช่วง ๆ อาจส่งผลให้การใช้งานเครือข่ายมือถือและอินเทอร์เน็ตในประเทศไทยมีความล่าช้าหรือทำงานผิดปกติในบางช่วงเวลา
- การบินและการนำทาง: พายุสุริยะสามารถรบกวนการสื่อสารด้วยคลื่นวิทยุความถี่สูง ซึ่งสำคัญต่อการบิน โดยเฉพาะเส้นทางที่บินผ่านขั้วโลก แม้ว่าไทยจะไม่อยู่ในเส้นทางนี้ แต่เครื่องบินที่บินระยะไกลอาจต้องปรับเปลี่ยนเส้นทางเพื่อให้สามารถสื่อสารได้
- อุปกรณ์เทคโนโลยี: อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ส่วนตัว เช่น โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์อื่น ๆ มักจะไม่ได้รับผลกระทบโดยตรงจากพายุแม่เหล็กโลก แต่บริการที่ใช้ดาวเทียม เช่น การนำทางด้วย GPS อาจมีความคลาดเคลื่อนได้ในช่วงที่มีกิจกรรมสุริยะสูง
ประเทศไทยได้รับผลกระทบจากพายุแม่เหล็กโลกน้อยเนื่องจากตำแหน่งทางภูมิศาสตร์ที่อยู่ห่างจากขั้วโลก พายุแม่เหล็กโลกจะส่งผลกระทบมากที่สุดบริเวณที่อยู่ใกล้กับขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้ ซึ่งเป็นจุดที่สนามแม่เหล็กของโลกมีความเข้มข้นสูงที่สุด เมื่อเกิดพายุแม่เหล็ก อนุภาคพลังงานสูงที่ถูกส่งมาจากดวงอาทิตย์จะมีโอกาสปะทะกับชั้นบรรยากาศของโลกมากขึ้นในบริเวณขั้วโลก ทำให้เกิดการรบกวนต่อระบบไฟฟ้า การสื่อสาร และดาวเทียมได้มากกว่าในพื้นที่ที่อยู่ใกล้เส้นศูนย์สูตร เช่น ประเทศไทย
เนื่องจากประเทศไทยตั้งอยู่ในบริเวณเส้นศูนย์สูตร พลังงานที่มาจากพายุแม่เหล็กจะถูกกระจายออกไปและอ่อนลง ทำให้เกิดผลกระทบน้อยกว่าในพื้นที่ที่อยู่ใกล้ขั้วโลก
ถึงแม้ประเทศไทยจะไม่ได้อยู่ในโซนที่มีความเสี่ยงสูง แต่การรบกวนจากดาวเทียมเป็นประเด็นที่ควรระวัง อย่างไรก็ตาม หน่วยงานต่าง ๆ เช่น NOAA และองค์กรที่เกี่ยวข้องก็กำลังติดตามสถานการณ์อย่างใกล้ชิดค่ะ
ที่มา – สมาคมดาราศาสตร์ไทย